Benito Favaro – Alto Piemonte

In het voorjaar van 2021 komen we de wijnen van Benito Favaro op het spoor dankzij een tip van een bevriende wijnmaker. Benito Favaro en zijn zoon Camillo zijn het type wijnmaker zoals je er maar zelden tegenkomt. Ze passen in het rijtje van wijnmakers als Mauro Spertino (Asti) en Fedrigo Luca (Veneto). Het zijn meer dan wijnmakers alleen, het zijn alchemisten, kunstenaars die wars van de hedendaagse trends hun ding doen en unieke wijnen maken met een geheel eigen karakter. Benito werkt nog steeds in de wijngaard en zijn zoon Camillo is ondertussen de wijnmaker.

“Per lungo tempo confinato in un ambito di diffusione poco più che locale, l’Erbaluce sta ritrovando pian piano entusiasmo e attenzione. E buona parte del merito va sicuramente attribuito al lavoro di Benito e Camillo Favaro, e alla brillante sequenza di notevoli riuscite firmate nell’ultimo decennio. Complessità teutonica, delicatezza calusiese, i bianchi de Le Chiusure restituiscono fedelmente i caratteri dei circa tre ettari abbarbicati sulla Serra di Piverone.” Cfr.  Guida Gambero Rosso 2017

Alto Piemonte – Piverone

De start van het minuscule wijndomein (3ha – 18.000 flessen) is in 1992. Benito Favaro leeft in Piverone, een dorp 50km ten noord-oosten van Turijn. Hij heeft meer dan 30 jaren gewerkt in de nabijgelegen stad Ivrea, als manager voor Olivetti. Hij beslist om zich vanaf dan volledig toe te leggen op de revival van de witte autochtone druif uit de streek, de Erbaluce di Caluso. De wijngaarden liggen op de heuvel achter Piverone, genaamd de Serra di Ivrea. Deze heuvel is een deel van zogeheten morenen, gevormd door het terugtrekken van oude gletsjers. De bodem is rijk aan mineralen (graniet), hoog gelegen (300 à 400m boven zeeniveau) met een ideaal microklimaat dankzij het nabijgelegen meer van Viverone. De wijnen die hier gemaakt worden zijn echte zogeheten cool climate wijnen. De koude winden die van de Alpen komen zorgen voor gezonde druiven. De nachten zijn er door de hoogteligging erg koel en de dagen erg warm. Dit geeft zeer aromatische druiven, met goede zuren en een groot rijpingspotentieel.

Erbaluce di Caluso

Van de Erbaluce druif worden zowel droge witte wijnen, schuimwijnen als zoete wijnen (passito proces) gemaakt. DOC sinds 1998 krijgt ze de ultieme bekroning met een promotie tot DOCG in 2010. Volgens de Favaro’s kunnen er van de mooiste wijnen gemaakt worden, tegelijk mineraal, elegant en complex. Daarenboven hebben ze een erg groot bewaarpotentieel en worden de wijnen na enkele jaren rijping alleen maar complexer.

“Non ci sono dubbi: gli Erbaluce di Caluso di papà Benito e del figlio Camillo […] sono oggi i bianchi di riferimento sulla denominazione: vini di personalità spiccata, vibranti di freschezza, profondi nel sapore e capaci di una buona tenuta nel tempo, come dimostrano alcune vecchie annate recentemente degustate.” Cfr. Guida Espresso vini d’Italia 2015

Biologische landbouw

Sinds 2008 werken ze volledig biologisch in de wijngaard en al hun wijnen hebben dan nu ook het “organic” label. Ze bewerken de bodem, doen aan groene oogst om een zo rijp mogelijk druivenmateriaal te verkrijgen. De oogst gebeurt uiteraard met de hand, in kleine kistjes worden de druiven naar de pers gebracht. De wijnstokken van de Erbaluce druif zijn aangeplant in de traditionele Pergola snoei. Het voordeel hiervan is dat de druiven hoog boven de grond hangen en minder last hebben van de koude en vocht. Daarenboven vormt de gevormde Pergola een bescherming tegen de zon tijdens de dag.

Le Chiusure

De belangrijkste wijngaard “Le Chiusure” is maar 1 hectare groot en hier wordt van het beste gemaakt dat Erbaluce kan bieden. Elk jaar echter niet meer dan zo’n 7000 flessen. De oogst gebeurt met de hand en na de persing rijpen de druiven gedurende 4 maanden sur lies in inox vaten. Resultaat een bleek strogele wijn met kruidige (munt), bloemige (vlierbloesem) en fruitige (citrus) neus. In de mond droog, mineraal met frisse zuren, een zilte toets en middellange afdronk.

Tredicimesi – 13

Van nog een kleinere wijngaard van 1/3 van een hectare, de zuid geöriënteerde wijngaard “Vigna Cavaina” maken de Favaro’s een houtgelagerde Erbaluce. Na de alcoholische gisting ondergaat deze wijn ook de malolactische omzeting van de hardere appelzuren naar de zachtere melkzuren. De wijn rijpt vervolgens gedurende 13 maanden, vandaar de naam van de cuvée, gedeeltelijk in betonnen vaten (70%) en gedeeltelijk in barriques (30%). Het hout en de malolactische omzetting geven deze wijn wat meer volume. Deze wijn heeft uiteraard wat meer tijd nodig om volledig in evenwicht te komen. Met deze cuvée hebben ze al meermaals de hoogste score van 3 Bicchiere gehaald in de Gambero Rosso, de belangrijkste wijngids in Italië.

Freisa

Naast de Erbaluce druif maakt Camillo Favaro ook nog enkele heel kleine cuvées. Eén op basis van de Freisa druif, één op basis van de Nebbiolo druif en hoogst speciaal, één op basis van de Syrah druif.

De belangrijkste van deze drie cuvées is de zogeheten “F2”, de wijn op basis van de Freisa. Afkomstig van een 0,2 hectare grootte wijngaard Vigna Riva Molini. Deze wijngaard kent een Guyot snoei en ook hier worden de druiven met de hand geplukt. De wijn wordt vervolgens gedeeltelijk klassiek gevinifieerd en deels zoals de fransen noemen “grappe entière”. Resultaat een frisse, florale, delicate rode wijn (aardbeien) met sappige tannines en verfijnde kruidigheid.